Türkiye ve İsrail arasında son dönemdeki sıcak gelişmeler ve normalleşme, İsrail-Türkiye doğalgaz boru hattının da önünün açıldığı yorumlarına neden oluyor. Aslında iki ülkedeki şirketler arasındaki görüşmeler bozuk olan siyasi ilişkilere rağmen sürüyordu. Ancak belirsizlik gölgesinde sürüyordu. Türkiye ve İsrail'in İsviçre'de anlaşmaya vardığı; İsrail'in Mavi Marmara baskını için Türkiye'ye tazminat ödeyeceği ve büyükelçilerin göreve başlayacağı haberi, şüphesiz İsrail doğalgazının akıbeti açısından da oldukça önemli.
İSRAİL'DEN 25 YIL BOYUNCA GAZ GELEBİLİR
Normalleşme sağlanırsa, doğalgaz anlaşması imzalanabilir. Böylece Türkiye'ye 25 yıl boyunca İsrail'den yıllık 10 milyar metreküp (bcm), yani toplamda yaklaşık 250 milyar metreküp doğalgaz gelebilir. Türkiye'nin 2014 yılındaki 49.2 bcm doğalgaz ithalatı dikkate alındığında, yıllık 10 milyar metreküp Türkiye'nin toplam gaz ithalatının yüzde 21'ine tekabül ediyor.
2019'A YETİŞİR
Konuya yakın kaynaklar, Türkiye ve İsrail arasındaki yakınlaşmanın, iki ülke arasında uzun yıllardır devam eden doğalgaz görüşmelerinde, anlaşma sürecini hızlandırabileceğini söylerken, İsrail gazının 2019 gibi Türkiye'ye gelebileceğine işaret ediyor. İsrail ile devam doğalgaz görüşmeleri hakkında bilgi sahibi bir sektör temsilcisi, şöyle konuşuyor: "İsrail'deki doğalgaz yataklarını işleten Delek ve Nobel şirketlerinin öncelikle Türkiye tarafı ile doğalgaz alım-satım sözleşmesi imzalaması gerekiyor. Bu, Türkiye'deki bir özel şirket, özel şirketler konsorsiyumu, BOTAŞ veya Türk Petrolleri gibi bir kamu şirketi veya özel-kamu ortaklığı ile olabilir. Eğer 2016'ya kadar pürüzler çözülür ve 2016'da taraflar arasında bir sözleşme imzalanırsa, Delek ve Nobel saha geliştirme projesine başlayacak. Yıllık 10 bcm gaz, günlük 30 milyon metreküp eder, bu gazın çıkarılması için ilave sondajlar yapmaları gerekecek, daha sonra sondajlardan çıkan gazlar bir platformda toplanacak. Sonuçta gaz şu anda Türkiye'ye satılabilir halde değil, denizin altında. Saha geliştirmesi için 2 yıl civarında zamana ihtiyaç var. Eğer 2016'da sözleşme imzalanır ve saha geliştirme çalışmaları başlarsa, 2019'da İsrail'den Türkiye'ye gaz akışı başlayabilir. Sahadaki platform ile Türkiye sahili arasında yaklaşık 475 kilometrelik bir boru hattı inşası gerekiyor."
"KISA VADEDE RUS GAZINA ÇARE OLMAZ"
İsrail'deki toplam üretilebilir doğalgaz rezervi 1.1 trilyon metreküp civarında. Bu da Türkiye'nin geçen yıl tükettiği gazın yaklaşık 20 katına tekabül ediyor. Ancak İsrail parlamentosu, bu gazın bir bölümünün İsrail'in iç tüketimine ayrılmasını, yaklaşık 540 milyar metreküpünün de ihracatını öngören bir karar çıkardı. İsrail'den gelecek gaz, kısa dönemde bir Rus gazı kesintisine çare olabilir mi? Bu soruyu uzmanlar şöyle yanıtlıyor: "Rusya her şeyi göze alıp vanayı kapatırsa Türkiye'nin ayazda kalacağı belli. Rus gazıyla alakalı tedbirler en erken 2-3 yılda gerçekleşebilir, kısa vadede hiçbiri Rusya'ya çare değil. Ne İsrail, ne Kürt gazı, ne de Katar gazı kısa sürede Rus gazında olası bir kesintiye çare olmuyor" şeklinde konuşuyor.
