Süper Lig'in 11. haftasında Çaykur Rizespor'la kozlarını paylaşan Trabzonsporda Gervinho sakatlık yaşadı. Oyuncunun çapraz bağ kopması nedeniyle sezonu kapattığı aktarıldı. Bu açıklama sonrası Çapraz bağ kopması nedir? | Çapraz bağ kopması ameliyat edilmezse ne olur? sorularının yanıtı merak edildi. İşte ayrıntılar...
ÇAPRAZ BAĞ KOPMASI NEDİR?
Ön çapraz bağ yaralanması esnasında dizde kopma hissi ve buna eşlik eden şiddetli bir ağrı olur. Bazı futbolcular bağın kopma sesini dahi duyabilmektedirler.
Çapraz bağ kopmasından önce çapraz bağın ne olduğunu bilmek gerekir. Hareket sistemimizdeki en önemli eklemlerden biri diz eklemidir. Üç tane kemiğin bir araya gelmesiyle oluşan diz eklemi bir taraftan ayakta durmamıza, yürümemize, oturup kalkmamıza imkan verirken diğer taraftan en sert sportif hareketlerin yapılmasına olanak sağlar. Ayakta durma sırasında diz eklemine vücut ağırlığının yarısı binerken, yürüme ve koşma sırasında bu yük daha da artar ve eklemi zorlamaya başlar. Diz ekleminin en zor koşullara cevap verebilmesi ve ihtiyacı karşılayabilmesi için eklemi oluşturan kemikler dört tane sağlam bağ vasıtasıyla birbirine bağlanmış olup bu bağların ikisi iç ve dış yan taraflarda, biri önde diğeri de arkadadır.
Daha sonra yapılan muayene ve MR incelemesiyle Çapraz Bağ durumu net olarak anlaşılır. Ön ve arka çapraz bağlarda ki yırtıklar kısmi veya tam olabilir. Kısmi yırtıklarda gerekli tedbir ve tedaviler uygulandığı takdirde bir süre sonra yırtık iyileştiği halde, tam yırtıkların kendiliğinden iyileşme şansı yoktur. Aktif sporcularda tam yırtık tanısı konduktan sonra ameliyat kararı verilir. Aktif spor yapmayanlarda ise ameliyattan önce tıbbi tedavi fizik tedavi imkanlarını sonuna kadar kullanmakta yarar vardır. Günlük yaşantıyı ve yürümeyi engelleyecek derecede yakınmaları olmayan hastalarda uygun bir fizik tedavi ve rehabilitasyon programı ile bağlardaki hasarın iyileşmesi sağlanabilir. Rehabilitasyon süreci içersinde havuz tedavisinin yanı sıra ultrason, lazer, manyetik alan gibi çeşitli fizik tedavi araçları kullanılabilir. Havuz içinde yapılan yürüme ve geri yürüme egzersizlerinden hastalar çok yararlanırlar.
Çapraz Bağ Ameliyatı olan hastalarda ise dizin eski fonksiyonlarına kavuşması ve hareketlerin rahatça yapılabilmesine olanak sağlaması bakımından hemen ertesi günden itibaren kapsamlı bir rehabilitasyon programına başlanması gerekir. Dozu ve süresi giderek arttırılan egzersizlerle diz çevresindeki kasların güçlendirilmesine, elastikiyetin geliştirilmesine çalışılır. Fizik tedavi ve rehabilitasyon sırasında diz eklemini destekleyici breysler ve bandajlar da kullanılabilir. Futbol, basketbol gibi travmatik sporları yapanlarda ortalama 6 aylık bir rehabilitasyon programına ihtiyaç vardır.
Ön çapraz bağ, diz ekleminde femur ve tibia kemiklerini birbirine bağlayan yapılardan birisidir. Dizin normal işlev görmesi için çok önemli olan bu bağ, tibia kemiğinin anormal bir şekilde öne doğru yer değiştirmesini engelleyen en önemli yapıdır.
Spor sırasında meydana gelen ve sporcuların 4 haftadan uzun süre spordan uzak kalmasına neden olan yaralanmalar içinde ön çapraz bağ yaralanmaları birinci sırada yer alır. Ön çapraz bağ yaralanmalarını iç menisküs ve iç yan bağ yaralanmaları takip eder. Amerika Birleşik Devletlerinde yılda yaklaşık 200 bin ön çapraz bağ yaralanması ortaya çıktığı saptanmıştır. Toplumun spora olan ilgisinin artması ile bu sıklığın artması beklenmektedir. Ülkemizde sağlıklı veriler olmamakla birlikte yılda 3 bin civarında ön çapraz bağ yaralanması ortaya çıktığı tahmin edilmektedir.
ÇAPRAZ BAĞ KOPMASI HANGİ DURUMLARDA GÖRÜLEBİLİYOR?
En sık karşılaşılan diz yaralanmalarından biri olan ön çapraz bağ yırtılmasının, genellikle sporcularda veya amatör olarak spor yapan kişilerde karşılaşılan bir durumdur. sporcuların kariyerini tehlikeye atabilecek bir sorun olan çapraz bağ yaralanmaları dize gelen şiddetli çarpma, ani dönüş, sıçramalar ve durma hareketlerine bağlı olarak oluşan stres, ön çapraz bağ sakatlıklarına yol açar. Bunun yanında, kayak sporu sırasında dizin aniden dönmesi, darbe alınması gibi çeşitli nedenler de bu yaralanmaların görülme sıklığını arttırabilir. Gençlerde çok daha sık görülmektedir. Eğer tedavi edilmezse; özellikle sportif faaliyetlerde bulunacak kişiler ise mutlaka ön çapraz bağ ameliyatı olması gerekiyor. Eğer yapmazsa; dizi sabitleyen ön çapraz bağ olmadığından dolayı tekrar tekrar diz dönebilir. Ve dizdeki diğer bağlar, menisküsler yırtılır ve ciddi kıkırdak hasarları meydana geliyor. Zaten yüzde elli oranında ileriki yaşlarda dizdeki kireçlenmeler ortaya çıkabiliyor.
Abdullah Avcı'dan Trabzonspor - Çaykur Rizespor maçı sonrası Gervinho'nun sakatlığına ilişkin açıklama!
ÇAPRAZ BAĞ KOPMASI AMELİYAT EDİLMEZSE NE OLUR?
Ön çapraz yırtığı genellikle iyi bir fizik muayene ile yüksek oranda tanı konulabilir ancak ek yaralanmaları görmek ve tanıyı kesinleştirmek için MR görüntülemeye ihtiyaç vardır.
Kendi kendine iyileşmesi çok zor olan bir rahatsızlık. Özellikle genç hastalarda, sportif faaliyetlerde bulunan hastalarda tek tedavi yöntemi cerrahidir. Eğer tedavi etmezseniz daha sonra sportif faaliyetler esnasında o boşluk hissinden dolayı diz tekrar tekrar dönme eğilimine girip diğer bağlara, menisküslere, kıkırdak yapılarına hasar verir. Genç, aktif spor yapan kişilerde önerimiz cerrahi tedavi yöntemidir. Bu tek başına alçıya alınacak ya da dizlik kullanılarak geçecek bir yırtık değildir. Ön çapraz bağ cerrahisini artroskopik olarak yapıyoruz. Ama hastadan bir bağ almamız gerekiyor. Hastadan bağ alarak daha sonra dizin alttaki(tibia) ve üstündeki(femur) kemiğinden tüneller açıp alınan bağı oraya fikse edip sabitliyoruz. Ve o bağ orada tekrar yeniden oluşuyor
